Τηλεομοιότυπον ὑπ᾽ ἀριθμ. 379/26-8-99
Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον
Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος
Κύριον Χριστόδουλον
« Τό Τάμα τοῦ Ἔθνους »
(Μνημεῖο Δοξολογίας, Εὐγνωμοσύνης, Παρακλήσεως)
Μακαριώτατε,
Εὐλογεῖτε.
Παρ᾽ ὅλον πού γνωρίζω ὅτι δι Ὑμᾶς ἀποτελεῖ «κοινόν
τόπον» τό θέμα διά τό ὁποῖον θά σᾶς ἀπασχολήσω, ἐν
τούτοις ὑποβάλλω τήν παροῦσαν ὡς ἐκδήλωσιν ψυχικῆς
μου ἀνάγκης, ὑπό τήν ἔποψιν ὅτι εἶναι ἠθική μου προ-
σφορά, δίκην κοδράντη τῆς χήρας τοῦ Εὐαγγελίου.
A’
Ὁ 1905 αἰών ἦτο αἰών προόδου τῶν ἐπιστημῶν, τῶν τε-
χνῶν καί τῶν γραμμάτων. Ἦτο ὅμως καί αἰών ἑνός τῶν
μεγαλυτέρων θαυμάτων εἰς τήν ἱστορίαν τῆς πορείας τοῦ
ἀνθρωπίνου γένους.
Τοῦ θαύματος τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.
Ὅταν ὁλόκληρος Εὐρώπη ἔτρεμε πρό τῆς πανισχύρου
Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, τῆς βαρβάρου καί ἀνηλεοῦς
σπάθης της. Ὅταν ὁ Πατριάρχης, ἀναλογιζόμενος τήν τρα-
γωδίαν καί τόν κίνδυνον ἐξαφανισμοῦ τοῦ Ἑλληνικοῦ Γέ-
νους εἰς περίπτωσιν ἀποτυχίας, ἀφώριζε τήν Ἐπανάστα-
σιν. (Ὄντως εἶναι γεγονός ὁ ἀφορισμός, δι᾿ ὅνπερ ὁ Σουλ-
τάνος Μαχμούτ B’ κρέμασε τόν Πατριάρχη καί ὄχι εἰκονι-
κός – ἄς θυμηθοῦμε λίγο τόν Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη – ).
Ὅταν οἱ Εὐρωπαῖοι ἐχλεύαζον τούς Ἕλληνες ὡς τρελ-
λούς. Τόσα καί τόσα ὅταν…
Ἔγινε τό μέγα θαῦμα. Ἢ πίστις μας εἰς τόν Θεόν Δί-
καιον μετέτρεψε τήν διαλεχτικήν τῆς ἀπαισιοδοξίας πού
ἐπεκράτει πρό τῆς Ἐπαναστάσεως εἰς διαλεκτικήν
αἰσιοδοξίας. Εἰς δύναμιν τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος τῶν
Ἕλλήνων τό 1821. «Ὅταν ἀποφασίσαμε νά κάνωμε τήν
ἐπανάστασιν, δέν ἐσυλλογισθήκαμεν οὔτε πόσοι εἴμεθα,
οὔτε πώς δέν ἔχομεν ἄρματα, οὔτε ὅτι οἱ Τοῦρκοι βα-
στοῦσαν τά κάστρα καί τάς πόλεις, οὔτε κανένας φρόνι-
μος μᾶς εἶπε, ποῦ πᾶτε ἐδῶ νά πολεμήσετε μέ σιταροκά-
ραβα βασσέλα…» «Φυλάξατε τήν πίστιν σας καί νά τήν
στερεώσετε, διότι, ὅταν ἐπιάσαμε τά ἄρματα, εἴπαμε
πρῶτα ὑπέρ Πίστεως καί ἔπειτα ὑπέρ Πατρίδος».
Ὅσοι διαθέτουν κόκκον κριτικῆς σκέψεως ἐννοοῦν τό
μέγεθος καί τό βάθος τῶν λόγων αὐτῶν τοῦ Γέρου τοῦ
Μωρηᾶ πρός μαθητάς τοῦ Ἑλληνικοῦ Γυμνασίου στήν
Πνύκα.
Εἶναι ἕνα σάλπισμα περί τῶν πνευματικῶν δυνάμεων.
Ὁ Ναός τοῦ Σωτῆρος πρέπει νά εἶναι ὄχι ἕνα Μουσεῖο.
ἀλλά ζωντανός Ὀργανισμός. τοῦ ὁποίου ἣ φωνή νά ἀκού-
εται νυχθημερόν εἰς τά πέρατα τῆς γῆς. Καί ὅπως λέγει ὁ
ἐθνικός μας ποιητής :
« Μέ φωνή πού καταπείθει
προχωρῶντας ὁμιλεῖς :
Σήμερα, ἄπιστοι, ἐγεννήθη.
ναί, τοῦ κόσμου ὁ Λυτρωτής (97)»
ός λέγει… Ἀφογκρασθῆτε:
Ἄλφα, Ὠμέγα Ἐγώ.
πέστε, πού θά ἀποκρυφθῆτε
ἐσεῖς ὁλοι , ἄν ὀργισθῶ ; » (98)
Εἶναι ἕνα ἠθικόν ράπισμα κατ᾽ ἐκείνων ὅλων, πού
ὅλως παραδόξως συκοφαντοῦν τήν ἁγνοτέραν τῶν ἐπανα-
στάσεων, ἀποδεικνύοντες εἴτε παντελῆ ἄγνοιαν, εἴτε δια-
στρέφοντες τά ἱστορικά γεγονότα ἀπό φθόνον καί ἰδιο-
τελῇ ὑστεροβουλίαν ἀνθελληνισμοῦ, πράγματα ἰσοδυνα-
μοῦντα μέ ἀχαριστίαν καί ἔλλειψιν σεβασμοῦ πρός τήν
πνευματικήν «Τροφόν καί Μητέρα των».
B’
Προήχθημεν εἰς τήν εἰσαγωγήν ταύτην πληροφορηθέν-
τες ἀπό τά Μ.Μ.Ε. περί τῶν ἀγαθῶν προθέσεων σας νά
προβῆτε εἰς τήν ἔναρξιν ἐκπληρώσεως τοῦ Τάματος τοῦ
Ἔθνους, διά νά σᾶς ἐκθέσωμε τάς ἀκολούθους σκέψεις
τῆς ταπεινότητος μας.
Φρονοῦμεν ὅτι :
H ἐκπλήρωσις τοῦ Τάματος πρέπει νά ἔχῃ πρισματι-
κόν σχοπόν :
-Θρησκκευτικόν
– Ἐθνικόν
-Πολιτιστικόν.
Πρῶτον Θρησκευτικόν: Ὑπό τήν ἔποφιν ὅτι ἣ ἐκπλή-
ρωσις δέν θά ἀποτελῇ ἕνα τρόπον ἀποφυγῆς τῆς «Ὕβρε-
74 Φωτεινή Πραμμή
ὡς» τῆς Ὀργῆς τοῦ Θεοῦ. Οἱονεί «τήν ἀνάγκην φιλοτιμίαν
ποιούμενοι».
Οἱ Ἕλληνες αὐτεθυσιάσθηχαν – ἔγιναν μάρτυρες – διό-
τι οἱ καρδιές των ἐφλέγοντο «Πρῶτον ὑπέρ Πίστεως καί
ὕστερα ὑπέρ Πατρίδος ».
Ἐκεῖ εἰς τά Δερβενάκια, στόν Ἅγιον Σώστη, ὥρκισε
τούς Ἕλληνες ὁ Γέρος τοῦ Μωρηᾶ γιά νά δοξάζουν τόν
Θεόν, νά νηστεύουν τίς ἡμέρες αὐτές καί νά χτίσουν Ναόν
τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
Αὐτός ὁ πόθος καί αὐτό τό Τάμα ἐδόνει τήν ψυχή τῶν
Ἑλλήνων, ἀτσάλωνε τίς λυγισμένες καρδιές των ἀπό τίς
συμφορές, τήν φωτιά, τή σπάθην καί τά ὁλοκαυτώματα.
Ἔτσι ἡ 4n Ἐθνική Συνέλευσις τῶν Ἑλλήνων εἰς τό Ἄργος
εἰς τό ἀπό 31.7.1829 Η΄ Ψήφισμά της δηλοῖ :
«Ἡ 4n Συνέλευσις τῶν Ἑλλήνων νομίζει ἑαυτήν εὐτυχῆ
γενομένη ὄργανον. δι᾽ οὗ τό Ἔθνος ἐκπληροῖ τό πλέον
εὔθετον τῶν χρεῶν του, τό νά ἀναπέμψῃ τήν εὐγνωμοσύ-
νη τοὺ πρός τό θεόν, ὅστις ἔδειξε τοιαῦτα θαύματα διά
τήν σωτηρίαν του».
Τό δέ ἄρθρον 1 τοῦ ἰδίου Ψηφίσματος ρητῶς ὁρίζει:
« Ὅταν ἡ τοπική περιφέρεια τῆς Ἑλλάδος καί ἣ καθέδρα
τῆς Κυβερνήσεως καταστῶσιν ὁριστικῶς καί οἱ οἰκονομι-
κοί πόροι τοῦ Κράτους ἐπιτρέφουν. θέλει ἀνεγερθῆ, κατά
διαταγήν τῆς Κυβερνήσεως. εἰς τήν καθέδραν αὐτῆς Ναός
τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν».
Διά δέ τοῦ 3.4.1838 Διατάγματος ἀναγνωρίζεται ὅτι ὁ
Ναός τοῦ Σωτῆρος θά θεωρῆται ὡς ἐθνικόν μνημεῖον.
ἐκφράζον τήν πρός τόν Ὕψιστον εὐγνωμοσύνην τοῦ
Ἔθνους. Μέ τήν ἐλπίδα ὅτι κάθε Ἕλλην θέλει φιλοτιμηθῆ
νά συνεισφέρῃ εἰς τό θεάρεστον τοῦτο ἔργον.
Μαχαριώτατε,
Ἐπειδή πολύ συχνά ὁμιλοῦμεν περί θαυμάτων καί διά
νά θεμελιώσω τοῦτο, θά ἀναφέρω τοῦτο μόνον:
‘Ο Φωτᾶκος περιγράφει ὅτι ὁ Δράμαλης στρατηγημα-
τικῶς δέν ἔσφαλεν. Εἶχεν λαμπρόν σχέδιον καί ὅτι ἣ συμ-
φορά του ὑπῆρξεν ἀνεξάρτητος τῆς φρονήσεώς του, τῆς
γενναιότητός του καί τῆς θελήσεως αὐτοῦ καί τοῦ στρα-
τοῦ του.
Ὁ Δράμαλης εἶχε λαμπρόν σχέδιον (σελ. 298, Τόμος Β).
Ἡ σωτηρία τῆς Πατρίδος ὀφείλεται καί εἰς τήν εὐφυΐαν
τοῦ Θεοδ. Κολοκοτρώνη, ἀλλά κυρίως εἰς τήν Θείαν Πρό-
νοιαν.«Ὁ χρόνος ἐκεῖνος κατ᾽ ἐξαίρεσιν ἦτο ἄβροχος καί
εἰς τόν κάμπον τοῦ Ἄργους ἣ ξηρασία μοναδική. Τροφές
δέν ὑπῆρχαν…». «Ἔστιψαν τά κεφαλάρια καί τά πηγά-
δια ἐβάθυναν καί δέν ἐχόρταιναν νερόν. Αὐτό διά τά ξένα
στρατεύματα εἶναι θάνατος …» (σελ. 300, Τόμος B).
«Ὁ Θεός ὑπέγραφε τήν ἐλευθερίαν τῶν Ἑλλήνων καί
τήν ὑπογραφήν του δέν τήν παίρνει πίσω ».
Τό πιό πάνω γεγονός δέν ἦτο χέρι Θεοῦ ;
Ὅθεν, 7 ἐκπλήρωσις τοῦ Τάματος θά ἀποτελῇ διά τούς
ἐπερχομένους μία ζωντανή ὑπόμνησιν, ὅτι «ὁ λαβών
πᾶσαν ἐξουσίαν ἐν Οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» ὥρισε τόν προσ-
τεταγμένον καιρόν τῆς παλλιγγενεσίας τῶν Ἑλλήνων
(Παῦλος στόν Ἄρειον Πάγον).
Πρέπει νά εἶναι πηγή φωτεινῆς ἀχτινοβολίας τῆς δυνά-
μεως τοῦ Θεοῦ (καί ὄχι γύφτικος γάμος ).
Δεύτερον Ἐθνικόν: Ἣ Ἑλληνική Ἐπανάστασις ἀπο-
τελεῖ διά τούς ἱστορικούς μέγα δίδαγμα. Ἢ Ἑλλάς νά δίδῃ
εἰς τόν κόσμον καί πάλι τό δίδαγμα ὅτι οἱ νεώτεροι Ἕλλη-
νες εἶναι γνήσιοι ἀπόγονοι τοῦ Λεωνίδα, τοῦ Θεμιστοχλέ-
ους, τοῦ Ἄθαν. Διάχου, τοῦ Ὀδυσσέα Ἀνδρούτσου.
Τρίτον Ἐχπολιτιστικόν: Ὁ Ναός τοῦ Σωτῆρος πρέπει
νά ἔχῃ ραδιοφωνικόν καί τηλεοπτικόν Σταθμόν παγκοσμί-
ov ἐμβελείας διά Δορυφόρου, δι οὗ θά ἐκπέμπωνται ἐπί
24 ώρου βάσεως ἣ Ἁγία Γραφή εἰς ὅλας τάς γλώσσας τοῦ
Κόσμου.Ἀκόμη καί εἰς τήν Ζούγκλαν,, ἵνα πραγματοποι-
ηθῇ ἡ πρόρρησις πρός τήν Σαμαρείτιδα : « … ἔρχεται
ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν Ἱερουσαλύμοις
προσκυνήσετε τῷ πατρί … » ( Ἰωάν. A).
Νά πλαισιοῦται ὑπό χτισμάτων πού θά στεγάζουν
Ἱδρύματα διακονίας τῶν Πνευματικῶν Ἀξιῶν,, ὡς Ἀχαδη-
μίαν, Χριστιανκόν Θέατρον, Βιβλιοθήκας, Μουσεῖον Χρι-
στιανικῶν κειμηλίων, Αἴθουσαν διεθνῶν Χριστιανικῶν Συ-
νεδρίων χλπ. κλπ.
Συνελόντι, δι΄ εἰπεῖν, ἣ ἀνέγερσις ἑνός τοιούτου Ἵ.
Ναοῦ μετά ἱκανοῦ ἀριθμοῦ καί ἱκανῶν διαστάσεων χτι-
σμάτων χρήζει τῆς συνεργασίας, οὐχί μόνον Ἀρχιτεχτό-
νων, Ναοδομίας, ἀλλά καί τῆς ἐθελουσίας προσφορᾶς
πολλῶν εἰδικῶν ταλαντούχων ἄλλων τομέων.
Ὁ Ἱ. Ναός πρέπει νά κεῖται εἰς κατάλληλον χῶρον μέ
δίκτυον συγχοινωνιῶν διά πρόσβασιν εἰς θάλασσαν, διά
περιηγήσεις Ἑλλήνων καί Ξένων πρός τά νησιά μας μέ τήν
πληθύν χριστιανικῶν προσκυνημάτων. Τό Τάμα πρέπει
νά ἀπηχῇ τό Μήνυμα ὅτι ἡἙλλάς ἀνά τούς αἰῶνας ἀπε-
τέλεσε καί θά ἀποτελῇ τό λίκνον τῶν Πνευματικῶν Ἀξιῶν,
τῶν ἀρετῶν πού κάνουν αὐτό τό δίπουν ἄπτερον ὄν νά
εἶναι ὄντως κατ᾽ εἰκόνα καί ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ. Ἔργον
βεβαίως πού θά ἀπαιτήσῃ κόπους. μόχθους καί θυσίας
οὐχί μόνον μιᾶς γενεᾶς.
Γ’
Διαχατεχόμενοι ἀπό τάς σκέψεις ταύτας θά παρακα-
λούσαμε τήν Ὑμετέραν Μακαριότητα νά μᾶς δεχθῇ εἰς
ἀκρόασιν διά τήν ἔκθεσιν τῶν ἀπόφεών μας ὡς πρός τήν
ἐπιλογήν τοῦ καταλλήλου χώρου διά τήν ἀνέγερσιν τοῦ
Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Εἰδικῶς ὡς πρός τό θέμα
τοῦ χώρου δραττόμενοι τῆς εὐκαιρίας σᾶς διαβεβαιοῦμεν
,ἐκφράζοντες καί τήν ἄποψιν τοῦ Δ.Σ.., ὅτι εἴμεθα πρόθυ-
μοι νά παράσχωμεν πᾶσαν ἐντός τῶν δυνατοτήτων μας
συνδρομήν.
Σᾶς ἀσπαζόμεθα τήν δεξιάν μετά υἱικοῦ σεβασμοῦ καί
τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ H TEN. ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ
Ι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΙΚ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Σημείωσις: Μέ 16 ὑπ᾿ἀριθμ. 448/30.9.99 τηλεομοιότυπόν
μας διευκρινίσαμεν εἰς τόν Μακαριώτατον καί τήν Ἱεράν Σύ-
νοδον, ὅτι πρόκειται περί δωρεᾶς τοῦ Iδρύματος πανοραμι-
κοῦ λόφου, εἰς τήν μείζονα περιοχήν ᾿Αθηνῶν, ἀπ᾿ ὅπου
τό «Τάμα τοῦ Γένους» θά εἶναι ὁρατόν ἀπό τήν Κάρυστον μέ-
χρι καί τήν Αἴγιναν.
Αφήστε μια απάντηση