ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ 54-ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΞΕΝΩΝ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΙ ΔΙΑΠΛΟΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΕΡΝΙΧ ΤΑ ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΑ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΖΗΛΟΦΘΟΝΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ

Δυστυχῶς τὴν ὡραιοτάτην χώραν τοῦ κόσμου, τὴν Ἑλλάδα μας, καὶ τὸν πλέον φιλότιμον, εὔσπλαγχνον, ἔντιμον, προοδευτικόν, φιλόδοξον καὶ εὐφυῆ λαὸν τῆς ὑφηλίου, τοὺς Ἕλληνας, προσπαθοῦν συστηματικῶς αἱ καταχθόνιαι σκοτειναὶ δυνάμεις διὰ τῶν τυφλῶν ὀργάνων των, ἐξωμοτῶν, δοτῶν, ἀνικάνων καὶ φαύλων ὀργάνων των, νὰ τοὺς ταπεινώνουν συνεχῶς. Παρ᾿ ὅλον ὅτι εἴμεθα πρῶτοι εἰς τοὺς ἀγῶνας καὶ τὰς ἐπιτυχεῖς μάχας, μᾶς καταντοῦν οὐραγοὺς ἢ ἀπόντας εἰς τὰ λάφυρα, μᾶς ταπεινώνουν, μᾶς λεηλατοῦν καὶ μᾶς ἐμπαίζουν συνεχῶς καὶ πασχίζουν παντοιοτρόπως νὰ μᾶς «πολτοποιήσουν», διὰ νὰ μὴ ἔχωμεν καμίαν ἀγωνιστικότητα διὰ τὴν Ὀρθοδοξίαν, τὴν Πατρίδα καὶ τὴν Οἰκογένειαν, ὅπως ἐπανειλημμένως ἔχομεν ἀναφέρει.

Κατωτέρω ἀναδημοσιεύουμεν ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν*, τὰς ὁποίας ἀπέστειλεν ὁ Φιλέλλην Ἄντον Πρόκες φὸν Ὄστεν, Πρέσβυς τῆς Αὐστρίας εἰς τὴν Ἑλλάδα (τοῦ ὁποίου σώζονται καὶ χειρόγραφαι ἐπιστολαὶ πρὸς τὸν ἀδίστακτον Αὐστριακὸν Μέτερνιχ- ψυχὴν τῆς Ἱερᾶς Συμμαχίας) πρὸς τὸν πατριόν του ἱστορικὸν Schnell, κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ ἀγῶνος τῶν Ἑλλήνων, διὰ νὰ ἀποτινάξουν τὸν βαρύτατον ὀθωμανικὸν ζυγὸν τῶν Τούρκων.

(* Ἀπὸ τὸ βιβλίον τοῦ Π.Κ. Ἐνεπεκίδη «Γράμματα πρὸς
τὴ Βιέννη 1824-1843» (Ἐκδόσεις Ὠκεανίδα)

Γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἑλλάδα:
«Πατέρα μου, τί χώρα εἶναι αὐτή!»

Ἀπὸ τὸν Κόλπο τῆς Ναυπάκτου, 7 Σεπτεμβρίου 1824

Πολυαγαπημένε μου πατέρα,

Τὶς πρῶτες μου γραμμὲς ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ γῆ εἶχα ὑποσχεθεῖ νὰ τὶς γράψω σὲ ἐσᾶς. Ἐκπληρῶ τὴν ὑπόσχεσή μου. (…)

Πατέρα μου, τί χώρα εἶναι αὐτή! Ὄχι, δὲν εἶναι ὄνειρο, δὲν εἶναι ἀποκύημα τῆς φλογισμένης φαντασίας, οὔτε πλάνη ποὺ δυναμώνει τὴν πεινασμένη καρδιὰ στὴν ἔρημο τῆς ζωῆς αὐτὸ ποὺ τώρα βλέπω, αἰσθάνομαι καὶ ποὺ ἔχει κυριεύσει τὰ ἐνδότερα τῆς ψυχῆς μου.

Ἡ χώρα αὐτὴ μποροῦσε, ἔπρεπε νὰ εἶναι τὸ λίκνο τῆς μεγαλοσύνης, τοῦ ὑπέρτατου καὶ τοῦ κάλλιστου ποὺ ὁ ἄνθρωπος θὰ ἔπρεπε νὰ ἐπιδιώκει. Αὐτὴ ἡ ἠπιότητα τοῦ οὐρανοῦ, αὐτὴ ἡ ἐξαίσια γαλήνη ποὺ ἔχουν οἱ νύχτες, αὐτοὶ οἱ ἐπιβλητικοὶ ὄγκοι τῶν βουνῶν καὶ οἱ ἄπειρες παράξενες μορφὲς τῶν νησιῶν καὶ τῶν ἀκτῶν τους, αὐτὰ τὰ πλούσια γεννήματα τῆς γῆς πρέπει νὰ κάνουν τοὺς ἀνθρώπους ποιητὲς καὶ νὰ ὀμορφύνουν κάθε αἴσθηση μὲ τὸν ἀπερίγραπτο ἐρεθισμὸ τῶν ἀνθῶν καὶ μὲ ἀμάραντη νιότη κάθε σκέψη! Μὴν περιμένετε ἀπὸ μένα καμιὰ περιγραφή, οὔτε καὶ ξέρω πῶς νὰ τὴν ἀποπειραθεῖ κανείς. Οὔτε καὶ ἔχουν οἱ γραμμὲς αὐτὲς κανένα ἄλλο σκοπὸ παρὰ νὰ μεταφέρουν σὲ σᾶς τὸν χαιρετισμό μου καὶ νὰ ποῦν ὅτι εἶμαι καλὰ καὶ εὐτυχισμένος. (…)

ΤΟ ΠΡΟΤΕΡΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΟ ΕΙΝΑΙ Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ,
ΟΤΑΝ Ο ΕΥΡΩΠΑΙΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΚΑΤΟ ΓΙΑ ΝΑ ΖΗΣΗ,
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΔΕΚΑ…

Οἱ Ἕλληνες ἔμποροι τῆς Σμύρνης (Σμύρνη, ….1834)
Κατὰ τὸ 1820 εἶχαν φθάσει οἱ Ἕλληνες τῆς Σμύρνης στὸ σημεῖο νὰ πάρουν στὰ χέρια τους σχεδὸν ὁλόκληρο τὸ ἐμπόριο. Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση καὶ οἱ φοβερές της γιὰ τὸν ἐδῶ ἑλληνισμὸ συνέπειες, οἱ σφαγές, ὁ οἰκονομικὸς μαρασμὸς καὶ ἡ μετανάστευση τῶν περισσοτέρων τους ἄφησαν τὰ πόστα ποὺ τὰ κατεῖχαν ἐκεῖνοι καὶ πάλι στὰ χέρια τῶν Εὐρωπαίων. Ὡστόσο μετὰ τὴν πτώση τῶν Γενιτσάρων (τὸ 1826) ἐπέστρεψαν οἱ Ἕλληνες καὶ πάλι στὶς παλιές τους θέσεις καὶ ἀνασύνδεσαν τὶς δουλειές τους ποὺ εἶχαν διακοπεῖ ἀπὸ τὸ 1821. Ἡ ἀνεξαρτησία τῆς Ἑλλάδος θὰ ἔχει σὰν συνέπεια τὴν ἡγεμονία τῶν Ἑλλήνων στὸ ἐμπόριο τῆς Σμύρνης. Οἱ Ἕλληνες ἔμποροι θὰ παραμερίσουν γιὰ χίλιους τοπικοὺς λόγους τοὺς Εὐρωπαίους ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ καὶ μόνο τὸ ρωσικὸ ἐμπόριο θὰ μπορέσει νὰ κρατηθεῖ δίπλα στὸ ἑλληνικὸ καὶ νὰ ἐπεκταθεῖ στὸ μεσογειακὸ χῶρο. Ἐκεῖνο ποὺ σὲ κάθε κατάσταση ἀποτελεῖ τὸ προτέρημα τοῦ Ἕλληνα ἀπέναντι στὸν Εὐρωπαῖο εἶναι ἡ λιτότητα τῆς ζωῆς του, ὅταν ὁ Εὐρωπαῖος χρειάζεται ἑκατὸ γιὰ νὰ ζήσει, ὁ Ἕλληνας χρειάζεται μόνο δέκα. Μὲ τὶς οἰκονομίες του αὐτὲς ποὺ βάζει στὴν μπάντα σχηματίζει ἔπειτα ἀπὸ μερικὰ χρόνια ἕνα κεφάλαιο ποὺ τὸ ρίχνει στὶς ἐπιχειρήσεις του, ἐνῷ ὁ Εὐρωπαῖος δαπανᾶ τὸ κεφάλαιό του στὴν καλὴ κουζίνα, στὰ γαλλικὰ κρασιὰ καὶ σὲ ὅ,τι ἄλλο τοῦ ἐπιβάλλουν ἡ καλὴ κοινωνικὴ ζωὴ καὶ οἱ ὑποχρεώσεις του. Καὶ κάτι ἄλλο ἀκόμη: ὁ ἔμπορος τῆς Ἀνατολῆς πρέπει ἀπαραίτητα νὰ ἔχει κάποια πονηρία που δεν την ἔχουν οὔτε οἱ Γάλλοι, οὔτε οἱ Ἄγγλοι, οὔτε κανένα ἄλλο ἔθνος τῆς Εὐρώπης, ἐνῶ ἡ κρυψίνοια αὐτὴ ἀποτελεῖ ἕνα οὐσιῶδες στοιχεῖο τοῦ ἑλληνικοῦ χαρακτῆρα. Μ᾿ αὐτὴν τὴν ἰδιότητα κατόρθωσαν νὰ ἰσοφαρίζουν στὸ παρελθὸν τὴ δύναμη τῶν Ἄγγλων κεφαλαιούχων καὶ μ᾿ αὐτὴ θὰ τὴν ἐξουδετερώσουν καὶ πάλι. Ἀκριβῶς πάνω στὴ μάζα τοῦ ἀγγλικοῦ ἐμπορίου συγκεντρώνεται ἐδῶ καὶ δύο χρόνια ἡ σημαντικὴ ἐπιρροὴ τῶν Ἑλλήνων ἐμπόρων τῆς Σμύρνης.