1. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος βρίσκεται πολὺ μακριὰ ἀπὸ τοὺς λόγους, τὰ ζήτω, τὶς σημαῖες, τὶς μουσικές, τὰ κανόνια.
2. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος δὲν εἶναι ἡ συγκίνηση τῆς στιγμῆς, ποὺ σβήνει σὰν τὴν σπίθα. Εἶναι ἕνα βαθὺ ποτάμι, ποὺ κυλάει βουβό.
3. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος εἶναι – σὰν κάθε ἀγάπη – ἔργο, θυσία. Σκοπός της εἶναι νὰ κάμει τὴν πατρίδα σου μεγάλη.
4. Τὸ μεγαλεῖο τῆς πατρίδος δὲν τὸ κάνουν οὔτε οἱ πολλοὶ τόποι, οὔτε τὰ πολλὰ ἑκατομμύρια τῶν ἀνθρώπων της. Τὸ κάνουν ἡ μόρφωση, ἡ ἐργατικότητα, ἡ εὐτυχία καὶ τὸ μεγαλεῖο τῶν ἀνθρώπων της.
5. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος ὄχι μόνο δὲν γεννᾶ μίσος γιὰ τὶς ἄλλες πατρίδες, ἀλλὰ καὶ ζητεῖ πρῶτα ἀπ΄ ὅλα νὰ σέβεσαι καὶ τὸ ξένο πατριωτισμό. Καμία πατρίδα δὲν εἶναι ἀπολύτως ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες. Γιὰ σένα εἶναι ἀνώτερη ἡ δική σου, γιὰ τὸν ξένο ἡ δική του. Ὅπως γιὰ τὸν ἑαυτό σου, ἔτσι καὶ γιὰ τὴν πατρίδα σου, ποτὲ μὴ ἐπιδοκιμάζεις νὰ ἀδικεῖ τὶς ἄλλες πατρίδες!!!!….
6. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος – δηλαδὴ ἑνὸς μικροῦ μέρους τῆς ἀνθρωπότητος – ὑποχωρεῖ ὅπου ἔρχεται εἰς σύγκρουση μὲ τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη ὅλης της ἀνθρωπότητος. Ὅπως δὲν σ’ ἐμποδίζει νὰ ἐκτιμᾶς ἢ νὰ ἀγαπᾶς ξένους, ἔτσι δὲν σ΄ ἐμποδίζει – σὲ συμβουλεύει μάλιστα νὰ πολεμᾶς καὶ νὰ μισεῖς πολλοὺς ἀνθρώπους τῆς πατρίδος σου ἂν εἶναι κακοί. Καὶ τὴν
πατρίδα σου νὰ τὴν φαντάζεσαι πὼς τὴν ἀποτελοῦν πολὺ περισσότερο οἱ πολλοί, οἱ πτωχοί, ὁ λαός, ὅσοι ἐργάζονται καὶ ὑποφέρουν πολὺ καὶ ἀπολαύουν λίγο ἢ διόλου, παρὰ οἱ ὀλίγοι, ἐκεῖνοι ποὺ ἀπολαύουν χωρὶς νὰ ἐργάζονται!!!…
7. Πολὺ μεγαλύτερη ἀγάπη γιὰ τὴν πατρίδα ἀπὸ τὸ νὰ σκοτωθεῖς γι΄ αὐτή, εἶναι νὰ ζήσῃς γὶι αὐτή. Ν΄ ἀφιερώσεις ὅσο μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς σου μπορεῖς (ὅλο εἶναι ἀδύνατο) γι΄ αὐτή.
8. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος ἀρχίζει ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ σου, τὴν ἀγάπη ποὺ σὲ κεντρίζει νὰ γίνεσαι ὁλοένα καλύτερος καὶ ἀνώτερος, ν΄ ἀνεβαίνεις ὁλοένα περισσότερο στὸ ψηλὸ καὶ ἀπότομο βουνὸ τοῦ μεγαλείου!!!…
9. Τὸ φύτευμα δένδρων ὠφελεῖ τὴν πατρίδα σου καὶ σένα. Τὸ ξερίζωμα, ὅμως, τῆς ἀμαθείας, τῆς κουταμάρας, τῶν σκουριασμένων ἰδεῶν ἀκόμα περισσότερο ὠφελεῖ τὴν πατρίδα σου, σένα μπορεῖ συνήθως νὰ σὲ βλάψει. Ὅσο πόλεμο κι ἄν σοῦ κάνουν ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος εἶναι νὰ ξεριζώνῃς, ὅπου χρειάζεται!!!!!!…
10. Ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη τῆς πατρίδος εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ εὐγενικὰ αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς. Γι΄ αὐτὸ ἴσως καὶ σπάνιο.
Ἡ ψεύτικη ἀγάπη τῆς πατρίδος εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ πρόστυχα. Γι΄ αὐτὸ ἴσως καὶ πολὺ συχνό.
Ἐδημοσιεύθη τὴν 9 Ἀπριλίου 1911 εἰς τὸ περιοδικόν «Ἡ Διάπλασις τῶν Παίδων» ἀπὸ τὸν Γρηγόριον Ξενόπουλον μὲ τὸ ψευδώνυμον «Φαίδων».
Αφήστε μια απάντηση