ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μετὰ ἀπὸ μία διακοπὴ, ἀπὸ τὸ 2023, ὁπότε δημοσιεύαμε καθημερινῶς ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ τῆς ΙΝΔΙΚΤΟΥ, τώρα ἐπανερχόμεθα μὲ τὰ ἄρθρα τοῦ μέλους μας συνταξιούχου Θεολόγου, Συγγραφέως Λάμπρου Σκόντζου διὰ τοὺς τιμωμένους Ἁγίους.
Νὰ εἶναι βοήθειά μας καὶ ὁ Θεὸς νὰ τὸν ἔχει πάντοτε καλά διὰ νά ἐργάζεται συνεχῶς καὶ ἀκαταπαύστως εἰς τὸν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου, καθότι ὁ θερισμὸς εἶναι τεράστιος οἱ δὲ ἰδανικοὶ ἐργάται τοῦ Εὐαγγελίου ἐλάχιστοι!
ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΗΡΩΔΙΩΝ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Η χορεία των Εβδομήκοντα Αποστόλων υπήρξε σημαντική για την αρχαία Εκκλησία, διότι οι ένθεοι και ένθερμοι αυτοί άνδρες εργάστηκαν ιεραποστολικά ισάξια με τους Δώδεκα Αποστόλους για την διάδοση του Ευαγγελίου στα Έθνη. Ένας από αυτούς ήταν και ο άγιος Ηρωδίων, ο οποίος υπήρξε ιδιαίτερα ζηλωτής της ιεραποστολής της Εκκλησίας. Μάλιστα επειδή εργάστηκε ιεραποστολικά στην Ελλάδα, αποτελώντας καύχημα για την Ελληνική Εκκλησία και ειδικά για την Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος.
Ήταν εβραϊκής καταγωγής και αναφέρεται από τον απόστολο Παύλο ως συγγενής του καθώς γράφει στην προς Ρωμαίους επιστολή του: «Ἀσπάσασθε Ἡρωδίωνα τόν συγγενῆ μου» (Ρωμ.16,11). Πιθανότατα πατρίδα του ήταν η Ταρσός της Κιλικίας, μια πόλη που ήταν κέντρο της ελληνιστικής παιδείας και του πολιτισμού στη Συρία και προφανώς έλαβε σημαντική ελληνική παιδεία.
Για κάποιο λόγο βρέθηκε στην Παλαιστίνη, στα χρόνια μετά την Ανάσταση του Χριστού, γνωρίστηκε με τους Αποστόλους και μεταστράφηκε στην χριστιανική πίστη. Ενωρίς προσκολλήθηκε σε αυτούς και ειδικά στον απόστολο Πέτρο, τον οποίο ακολουθούσε στις ιεραποστολικές του περιοδείες του. Τον διέκρινε η βαθειά πίστη του στο Θεό, ο ένθερμος ζήλος του για τη διάδοση του Ευαγγελίου και ο γλυκύς χαρακτήρας του.
Περιόδευσε σε διάφορες χώρες, κηρύττοντας το Ευαγγέλιο με θέρμη και παρρησία. Σύμφωνα με την πληροφορία του αποστόλου Παύλου, η προς Ρωμαίους επιστολή του, τον βρήκε στη Ρώμη (περί το 56 μ. Χ.), προφανώς ως σημαίνον πρόσωπο της Εκκλησίας της Ρώμης.
Αργότερα τον βρίσκουμε στην Ελλάδα. Περιερχόμενος διάφορες πόλεις και χωριά, διδάσκοντας με θέρμη το Ευαγγέλιο και μεταστρέφοντας πολλούς ειδωλολάτρες στην πίστη στον αληθινό Θεό.
Η παράδοση αναφέρει ότι έφτασε και στην Υπάτη της Φθιώτιδος, η οποία την εποχή εκείνη ονομαζόταν Νέαι Πάτραι. Εργάστηκε με ζήλο ιεραποστολικά και σύστησε εύρωστη τοπική Εκκλησία, στην οποία χειροτονήθηκε ο ίδιος Επίσκοπός της.
Μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Ηρωδίων έγινε διάδοχος του αγίου αποστόλου Ανδρέα στην Πάτρα της Αχαΐας, μετά το μαρτυρικό του τέλος. Πιθανόν να υπάρχει κάποια σύγχυση, με την κοινή ονομασία «Πάτραι». Η παράδοση κλείνει στην άποψη ότι πρόκειται για την Υπάτη.
Το πολύ σημαντικό έργο του ερέθιζε επικίνδυνα τους φανατικούς ειδωλολάτρες της περιοχής, οι οποίοι έβλεπαν με τρόμο και ανησυχία να θριαμβεύει η Εκκλησία και να συρρικνώνεται η αρχαία παγανιστική θρησκεία. Ιδιαίτερα εξόργιζε τους ιερείς και τους μάντεις, οι οποίοι έχαναν προσόδους από την μεταστροφή των ειδωλολατρών στη νέα πίστη.
Όπως είναι γνωστό, στην αρχαιοελληνική θρησκεία υπήρχε ένα πλήθος απατεώνων αγυρτών, οι οποίοι παρασιτούσαν και πλούτιζαν από τους αφελείς ειδωλολάτρες. Κυρίως πλούτιζαν οι μάντεις, οι οποίοι ασκούσαν ισχυρή επίδραση στις δεισιδαίμονες μάζες, ως δήθεν διαμήνυες του θελήματος των «θεών». Η νέα πίστη στο Χριστό, το φως το αληθινό (Ιωάν.1,9), το οποίο ήρθε στον κόσμο διαλύσει τα σκοτάδια της πλάνης και να λύσει τα έργα του διαβόλου, απαγκίστρωνε τους ατυχείς λάτρεις των δαιμονικών «θεών» (Ψαλμ.95,5) από την μέγγενη της ειδωλολατρίας και τα ενέτασσε στην κοινωνία των αγίων, των υιοθετημένων, διά του
Χριστού, τέκνων του Θεού (Γαλ.4,4). Αυτό δεν μπορούσαν να το ανεχθούν τα παράσιτα της αρχαίας θρησκείας και γι’ αυτό καλλιεργούσαν στις αμαθείς και δεισιδαίμονες μάζες των παγανιστών θεριεμένο μίσος κατά των Χριστιανών, εξωθώντας τους σε πράξεις βίας, διωγμών και θανατώσεων. Παράλληλα επιστράτευαν τους λόγιους παγανιστές να συντάσσουν και να διαδίδουν συκοφαντίες και λοιδορίες κατά της χριστιανικής πίστεως.
Επίσης υπήρχαν και οι διάσπαρτοι στην Ελλάδα και την Φθιώτιδα Ιουδαίοι, οι οποίοι μισούσαν και αυτοί με την ίδια σφοδρότητα την Εκκλησία του Χριστού, και προσπαθούσαν να την καταστρέψουν. Δεν αποδέχτηκαν το Χριστό ως τον αναμενόμενο Μεσσία, διότι δεν εκπλήρωνε τις δικές τους εθνικιστικές προσδοκίες. Δεν είναι τυχαίο πως οι πρώτοι διωγμοί εναντίον της έγινα από τους Ιουδαίους και περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια στο Βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων.
Η Εκκλησιαστική Ιστορία μας βεβαιώνει πως οι δύο αυτοί προαιώνιοι εχθροί της Εκκλησίας, παρά τις χαώδεις διαφορές μεταξύ τους, συνασπίζονται και συνεργάζονται, όταν πρόκειται να πολεμήσουν την Εκκλησία του Χριστού.
Αυτό έγινε και στην περίπτωση του αγίου αποστόλου Ηρωδίωνα. Συνελήφθη από Ιουδαίους και ειδωλολάτρες, «ἐδάρη δυνατά, ἄλλων μέν δερόντων αὐτόν, ἄλλων δέ συντριβόντων τό σῶμα του διά λίθων καί ἄλλων κτυπόντων αὐτόν εἰς τήν κεφαλήν˙ τελευταῖον δέ κατέσφαξαν αὐτόν οἱ θηριόγνωμοι καί οὕτω ἐτελειώθη».
Το ένδοξο μαρτυρικό του τέλος τον στεφάνωσε με το μαρτύριο του αίματός του. Και το δικό του τίμιο αίμα έβαψε τον «πορφυρό χιτώνα της Εκκλησίας» και τον ενέταξε στην ξεχωριστή χορεία των αγίων Μαρτύρων.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 28 Μαρτίου, στις 8 Απριλίου (μετά τῶν ἁγίων Ἀποστόλων Ἀγάβου, Ρούφου, Ἀσυγκρίτου, Φλέγοντος καί Ἑρμοῦ), στις 10 Νοεμβρίου και στις 4 Ιανουαρίου (στη Σύναξη των Αγίων Εβδομήκοντα Αποστόλων).
Θεωρείται ο ιδρυτής της τοπικής Εκκλησίας της Φθιώτιδος, η οποία πανηγυρίζει λαμπρά και τον τιμά στις ως άνω ημέρες των εορτών του.
ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ: Ο ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Μία από τις πιο σεβαστές τάξεις των αγίων της Εκκλησίας μας είναι οι ομολογητές. Σε αυτήν την τάξη ανήκουν οι άγιοι της Εκκλησίας μας, οι οποίοι έδωσαν τη μαρτυρία της πίστεώς τους χωρίς να υπολογίσουν τις συνέπειες της ομολογίας αυτής. Δε θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε πως η Εκκλησία μας είναι απόλυτα στηριγμένη στους αγώνες των αγίων ομολογητών Της κατά τη δισχιλιόχρονη πορεία Της στην ιστορία.
Ένας από τους μεγάλους ομολογητές της Ορθοδοξίας είναι και ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, ο οποίος έδρασε σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη για την Εκκλησία ιστορική περίοδο. Πρόκειται για τη φοβερή εικονομαχική έριδα, η οποία συντάραξε τη βυζαντινή κοινωνία για περισσότερο από έναν αιώνα, με αφόρητες διώξεις των ορθοδόξων από τους εικονομάχους αυτοκράτορες (726–843).
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 759 από ευγενείς και ευσεβείς γονείς, οι οποίοι φρόντισαν να του δώσουν, εκτός από την ευσέβεια, και κατά κόσμον παιδεία — την οποία ο ίδιος αργότερα χρησιμοποίησε προς όφελος της Εκκλησίας. Σπούδασε με επιμέλεια την ελληνική φιλοσοφία και τους Πατέρες της Εκκλησίας.
Από μικρός αγαπούσε τον Χριστό και λαχταρούσε να Του προσφέρει τη ζωή του. Έφηβος ακόμη, εγκατέλειψε την καριέρα του ανώτερου κρατικού υπαλλήλου και αποσύρθηκε το 781 σε μοναστήρι στην Προύσα της Μικράς Ασίας, όπου ηγούμενος ήταν ο θείος του, Πλάτων. Αυτός τον μύησε στην ορθόδοξη πνευματικότητα και τον ενέπνευσε να αφιερώσει τη ζωή του στην προάσπιση της αλήθειας και της αυθεντικότητας της Εκκλησίας. Το 789 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον πατριάρχη Ταράσιο και το 794 ανέλαβε τη θέση του ηγουμένου της Μονής.
Δεν πρόλαβε όμως να χαρεί την ηγουμενία του, διότι δύο χρόνια αργότερα ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΣΤ΄ (780–797) χώρισε τη σεμνή σύζυγό του, Μαρία, για χάρη μιας άλλης γυναίκας, της Θεοδότης. Αφού έκλεισε τη Μαρία σε μοναστήρι, νυμφεύτηκε το ίδιο βράδυ, κρυφά στα ανάκτορα, τη Θεοδότη. Το μυστήριο τέλεσε ο ιερέας της Αγίας Σοφίας, Ιωσήφ. Την επόμενη ημέρα έγινε και η στέψη της ως βασίλισσας.
Η Θεοδότη ήταν εξαδέλφη του αγίου Θεοδώρου. Αυτό, ωστόσο, δεν τον εμπόδισε να ελέγξει την παρανομία του αυτοκράτορα και τη γελοιοποίηση του ιερού μυστηρίου του γάμου. Ζήτησε εξηγήσεις από τον πατριάρχη Ταράσιο γιατί δεν τιμώρησε τον ιερέα Ιωσήφ, και επειδή δεν έλαβε επαρκείς απαντήσεις, διέκοψε το μνημόσυνό του. Οι κολακείες του αυτοκρατορικού ζεύγους δεν απέδωσαν, και έτσι άρχισαν οι διώξεις εναντίον του. Εξορίστηκε στη Θεσσαλονίκη έως το 797, οπότε ο Κωνσταντίνος εκθρονίστηκε και τυφλώθηκε από τη μητέρα του, Ειρήνη την Αθηναία (797–802).
Το 798 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε ηγούμενος της περίφημης Μονής του Στουδίου. Ευτύχησε να έχει στην ηγουμενία του περισσότερους από χίλιους μοναχούς. Μετέβαλε τη Μονή σε κέντρο κοινωνικής ευποιΐας και πνευματικής ακτινοβολίας. Μεταξύ άλλων, στη Μονή γινόταν και αντιγραφή αρχαίων κωδίκων· τότε αντιγράφηκαν και διασώθηκαν ως τις ημέρες μας πολλά έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Ωστόσο, το 808 αναγκάστηκε και πάλι να συγκρουστεί με τον πατριάρχη Νικηφόρο, ο οποίος αποκατέστησε τον Ιωσήφ, κατ’ απαίτηση του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ (802–815), και επειδή θεώρησε την εκλογή του Θεοδώρου αντικανονική. Εξορίστηκε αυτή τη φορά στη Χάλκη, διαλύθηκε η περίφημη Μονή του Στουδίου και ανεστάλη το κολοσσιαίο πνευματικό της έργο.
Το 811 επέστρεψε από την εξορία, αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα, το 815, ανήλθε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος, ο οποίος εγκαινίασε τη δεύτερη εικονομαχική περίοδο. Στις 25 Μαρτίου του 815, Κυριακή των Βαΐων, ο άγιος Θεόδωρος, αψηφώντας το διάταγμα για την καθήλωση και καταστροφή των Ιερών Εικόνων, μαζί με ιερείς, μοναχούς και ευσεβείς λαϊκούς, πήραν τις Ιερές Εικόνες και τις περιέφεραν στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι, για μια ακόμη φορά, ο άγιος Θεόδωρος αντιμετώπισε την αυθαιρεσία της εξουσίας και διώχθηκε.
Αφού τον συνέλαβαν, τον ξυλοκόπησαν άγρια, τον κακοποίησαν και τον έστειλαν για τρίτη φορά εξορία — αυτή τη φορά στη Σμύρνη. Τον φυλάκισαν στα υγρά και σκοτεινά υπόγεια του μητροπολιτικού μεγάρου της πόλης, όπου τον μαστίγωναν ανηλεώς καθημερινά και του στερούσαν ακόμη και το ψωμί και το νερό. Εκεί κλονίστηκε σοβαρά η υγεία του.
Το 820, επί αυτοκράτορος Μιχαήλ Β΄ του Τραυλού (820–829), ανακλήθηκε από την εξορία. Όμως το 824 ήρθε σε σύγκρουση με τον Μιχαήλ για τον παράνομο γάμο και αυτού του αυτοκράτορα. Για μια ακόμη φορά, ακολουθούμενος από ορισμένους στουδίτες μοναχούς, αναγκάστηκε να φύγει από την αγαπημένη του Μονή, για την οποία τόσο κοπίασε. Βαριά άρρωστος, άφησε τα εγκόσμια την 11η Νοεμβρίου του 826, αφού ζήτησε από τους μοναχούς να του διαβάσουν τον 118ο Ψαλμό. Παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Κύριο σε ηλικία 67 ετών.
Παρά τις διώξεις και τις εξορίες του, έγραψε σπουδαία θεολογικά έργα. Διακρίθηκε επίσης ως σημαντικός ποιητής και υμνογράφος, συνθέτοντας τους περισσότερους ύμνους του Τριωδίου.
Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ασυμβίβαστου χριστιανού απέναντι στον αμαρτωλό και πτωτικό κόσμο. Εκφράζει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο το ασυμβίβαστο της Εκκλησίας με την αμαρτία και το αντιχριστιανικό πνεύμα. Αν και μοναχός, προασπίστηκε τον ιερό θεσμό του γάμου, τον οποίο είχαν καταπατήσει οι ισχυροί της εποχής του. Προάσπισε επίσης την αγία και αμώμητη πίστη της Ορθοδοξίας, η οποία είναι συνώνυμη με τη σωτηρία. Πιστεύουμε ότι και η εποχή μας έχει ανάγκη από αγίους και ομολογητές, όπως ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, για να μπορέσουμε να εξέλθουμε από το φοβερό πνευματικό τέλμα στο οποίο έχουμε βυθιστεί.
ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ τηλ 2103254321
Αφήστε μια απάντηση