ΦΩΤΕΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ 47 – Φλαβονοειδῆ καὶ σοκολάτα

 

Παῦλος Κ. Τούτουζας
Καθηγητὴς – Διευθυντὴς τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἱδρύματος
Καρδιολογίας (ΕΛ.Ι.ΚΑΡ.)

Σὲ πρόσφατη γερμανικὴ μελέτη ἐπὶ 19.357 προσώπων μέσης ἡλικίας διεπιστώθη ὅτι ἡ κατανάλωσις σοκολάτας χωρὶς γάλα, δηλαδὴ πλούσια σὲ φλαβονοειδῆ, συνδυάζεται μὲ ἐλάττωσιν τῶν καρδιαγγειακῶν ἐπεισοδίων σὲ ποσοστὸ 39% ἔναντι ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἔτρωγαν ἐλάχιστη σοκολάτα καὶ δὲν ἔπαιρναν καθόλου φροῦτα ἢ λαχανικὰ μὲ φλαβονοειδῆ. Συγκεκριμένα σὲ περίοδο ὀκτὼ ἐτῶν ἐκεῖνοι μὲ τὴν ἐλάχιστη κατανάλωσι σοκολάτας, μέσος ὅρος 1,7γρ. τὴν ἡμέρα, ἔπαθαν 106 ἐπεισόδια ἐμφράγματος μυοκαρδίου ἢ ἐγκεφαλικό, ἐνῷ ἡ ὁμάδα μὲ τὴν μεγίστη κατανάλωσι σοκολάτας, μέσος ὅρος 7,5 γρ. τὴν ἡμέρα, εἶχαν 61 ἐπεισόδια. Σήμερα ἡ ἰατρικὴ συνιστᾶ ἐπίμονα δίαιτα μὲ κατανάλωσι πλούσια σὲ φροῦτα καὶ λαχανικά, ἡ ὁποία ἔχει πολυτρόπο δρᾶσι: οἱ θερμίδες εἶναι ὀλιγώτερες καὶ ἀποφεύγεται ἡ παχυσαρκία, τὰ λίπη εἶναι ἐλάχιστα, ὥστε νὰ μὴ ὑπάρχουν προβλήματα μὲ τὴν χοληστερίνη καὶ λαμβάνονται ἀρκετὲς ποσότητες ἰνῶν, ποὺ εἶναι ἀναγκαῖες γιὰ τὴν ὁμαλὴ λειτουργία τοῦ ἐντέρου. Μὲ τὸ φαγητὸ αὐτὸ προσφέρονται σπουδαῖες φυτοχημικὲς οὐσίες, οἱ ὁποῖες εἶναι δραστικές. Μεταξὺ αὐτῶν σπουδαία θέσι ἔχουν τὰ φλαβονοειδῆ καὶ οἱ ἐξ αὐτῶν φλαβανόλες, οἱ ὁποῖες καὶ σὲ ἄλλη μελέτη ἔχουν δείξει εὐεργετικὴ ἐπίδρασι μὲ ἐλάττωσι τῆς θνησιμότητος ἀπὸ στεφανιαία νόσο σὲ ποσοστὸ 51%. (Am.J.Clin.Nutr. 2005:81,3175-55). Ἐπὶ πλέον ἡ δίαιτα αὐτή, ὡς συνιστῶσα τρόπου ζωῆς, παίζει σπουδαῖο ρόλο εἰς τὴ πρωτογενῆ καὶ δευτερογενῆ πρόληψι διαφόρων χρονίων παθήσεων, στὶς ὁποῖες περιλαμβάνονται καρκίνος, καρδιαγγειακὲς παθήσεις καὶ διαβήτης.

Τὰ φλαβονοειδῆ εὑρίσκονται σὲ σημαντικὲς ποσότητες στὰ φροῦτα καὶ τὰ λαχανικὰ καθὼς ἐπίσης στὸ τσάι, τὸ κόκκινο κρασὶ καὶ τὸ κακάο. Ἀπὸ τὰ φροῦτα περισσότερο ξεχωρίζουν σὲ φλαβονοειδῆ τὰ μῆλα, οἱ φράουλες καὶ τὰ σταφύλια. Ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι ἐὰν δὲν σᾶς ἀρέσῃ τὸ κόκκινο κρασί, ἔχετε εὐχέρεια νὰ πίνετε οἶνον λευκό, ἐφ᾿ ὅσον ἔχετε πράσινη τροφὴ ἐπάνω στὸ τραπέζι. Τότε οἱ ποσότητες ποὺ παίρνετε μὲ τὸ φαγητό, τόσο ἀναγκαῖο καθ’ ἑκάστην, εἶναι πολὺ μεγαλύτερες ἀπὸ ἐκεῖνες τοῦ ἐρυθροῦ οἴνου, ὅταν μάλιστα τὸ ποτηράκι εὑρίσκεται μπροστά σας μᾶλλον ἐκτάκτως σὲ διάθεσι κεφάτη. Τὰ φλαβονοειδῆ εἶναι ἀντιοξειδωτικὰ καὶ ἔχουν δράσι εὐεργετικὴ στὴ δυσλειτουργία τοῦ ἐνδοθηλίου, ἡ ὁποία ἐκδηλώνεται μὲ ἐλάττωσι τῆς συγκολλήσεως τῶν αἰμοπεταλίων καί, ἑπομένως, μείωσι τῶν θρόμβων, καθὼς ἐπίσης μὲ ὑποχώρησι τῆς ἀρτηριακῆς πιέσεως καὶ θεραπευτικὴ ἐπίδρασι στὸ διαβήτη. Αὐτὰ εἶχαν παρατηρηθῆ καὶ στὴν ἀρχαία ἐποχὴ ἐπὶ Ἱπποκράτους. Ἀλλὰ καὶ ἀργότερα σὲ ἐποχὴ ἀκμῆς τῆς ἰατρικῆς ἐπὶ Βυζαντίου μὲ τὴν γένεσι τοῦ σύγχρονου Νοσοκομείου, διαπιστώνεται ὅτι ἡ ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ τοῦ χριστιανοῦ μὲ τὶς νηστεῖες εἶναι τόσο καλὰ μελετημένη μὲ τὴ φυτικὴ τροφή, ὥστε νὰ ἔχῃ ἄφθονα τὰ φλαβονοειδῆ του καὶ τὴν προστασία ἀπὸ σοβαρότατες καρδιαγγειακὲς παθήσεις. Ἡ εὐεργετικὴ δρᾶσις τῶν φλαβονοειδῶν ἀφορᾶ ὅλους καὶ τὰ δύο φύλα πάσης ἡλικίας.

Ὡς πρὸς τὴν σοκολάτα τὰ φλαβονοειδῆ εὑρίσκονται στὸ κακάο, ποὺ αὐτὴ περιέχει, καὶ ἐδῶ ὑπάρχουν ἡ θεοβρωμίνη, ἡ καφεΐνη καὶ ἄλλες οὐσίες, κυρίως ξανθίνες, οἱ ὁποῖες ἔχουν θετικὴ δρᾶσι σὲ διάφορες βιολογικὲς παραμέτρους καὶ ὡς ἡ ἐπικατεχίνη στὴ λειτουργία τῶν ἀρτηριῶν. Σὲ μία ἄλλη μελέτη ὑπερτασικῶν ἀσθενῶν χωρὶς φαρμακευτικὴ θεραπεία ἐδόθη μαύρη σοκολάτα «ὑγείας», χωρὶς γάλα, 6,3 γρ. ἐπὶ 18 ἑβδομάδες καὶ παρετηρήθη σημαντικὴ ἐλάττωσις τόσο τῆς συστολικῆς-μεγάλης, ὅσο καὶ τῆς διαστολικῆς-μικρῆς πιέσεως. Ἀντίθετα ἡ λευκὴ σοκολάτα μὲ τὸ γάλα ὄχι μόνον δὲν ἔχει φλαβονοειδῆ, ἀλλὰ στερεῖται καὶ τῶν ξανθινῶν, καθὼς ἐπίσης ἔχει λίπος διαφορετικῆς συνθέσεως.

Πέρα ἀπὸ τὴν κανονικὴ σοκολάτα ὑπάρχει καὶ ἡ «λάιτ» μὲ μειωμένο περιεχόμενον σακχάρου, 30% ἀντὶ 55% καὶ ἀντιστρόφως μὲ αὐξημένα λίπη, τὰ ὁποῖα φθάνουν στὰ 40-45% ἀντὶ 30%. Αὐτὲς οἱ σοκολάτες «δίαιτας», λιγότερο γλυκές, εἶναι περισσότερο λιπαρὲς μὲ περισσότερες θερμίδες, δηλαδὴ δὲν εἶναι δίαιτας καὶ δίνουν μέτρια γεύση. Ἑπομένως καλλίτερα εἶναι νὰ μείνῃ κανεὶς στὰ καθιερωμένα καὶ νὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν καλή του σοκολάτα μὲ ὀλιγώτερους κινδύνους ἀπὸ τὰ λίπη.

Εἴμαστε τυχεροί, ὅταν οἱ Ἀζτέκοι, τὸ 1502, στὶς ἀκτὲς τῆς Ὀνδούρας τῆς Ἀμερικῆς, πρότειναν στὸ Χριστόφορο Κολόμβο τὴν ἀνταλλαγὴ σπόρων κακάου μὲ ὑάλινα κοσμήματα. Ἔτσι ἄρχισαν νὰ ἀπολαμβάνουν τὴν σοκολάτα στὴν Εὐρώπη πρῶτα οἱ Ἰσπανοὶ περὶ τὸ 1580 καὶ μετὰ οἱ Γάλλοι τὸν 17ον αἰῶνα γιὰ νὰ γίνουν ξακουστοὶ οἱ Ὁλλανδοὶ καὶ Ἑλβετοὶ τὸν 19ον αἰῶνα μὲ τὸ νέο εἶδος σοκολάτας γάλακτος, τὸ ὁποῖον τονίζεται ὅτι δὲν ἔχει φλαβονοειδῆ. Μὲ 100γρ. σοκολάτας παίρνεις 500-550 θερμίδες ἤγουν τὸ ἕνα τέταρτο, γιὰ νὰ μὴ ποῦμε τὸ ἕνα τρίτο, τοῦ συνόλου τῶν θερμίδων τῆς ἡμέρας. Αὐτὲς οἱ θερμίδες ὑπάρχουν σὲ ὅλες τὶς σοκολάτες, ἀκόμη καὶ στὶς «φῶ-faux» (μὴ πραγματικές), ἀφοῦ περιέχουν φυτικὰ τροπικὰ λίπη, τὰ ὁποῖα εἶναι μὲν φθηνὰ καὶ κάνουν αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν σοκολάτα δέκα φορὲς φθηνότερη ἀπὸ τὴν κανονική, ὡστόσο εἶναι λίπη μὲ τὶς θερμίδες τους, 1 γρ. λίπους=9 θερμίδες. Ἡ μαύρη σοκολάτα ἔχει ἐλάχιστη χοληστερίνη, 1mg στὰ 100 γρ. ἐνῷ ἡ γάλακτος 18mg.

Ἐν συμπεράσματι, λίγη σοκολάτα σὲ εὐχαριστεῖ καὶ δὲν πειράζει τὴν χοληστερίνη, οὔτε τὴν καλὴ οὔτε τὴν κακή. Λίγη σημαίνει περὶ τὰ 5-6 γρ. τὴν ἡμέραν, κάπου 25-30 θερμίδες, ποὺ μὲ αὐτὲς δὲν θὰ παχύνῃς, ἂν προσέχῃς. Ἡ μαύρη σοκολάτα, ποὺ δοκίμασαν πρῶτοι οἱ Ἰσπανοὶ καλύπτει ἀπόλυτα «ἐπιθυμίες» τοῦ ἐνδοθηλίου τῶν ἀρτηριῶν σου γιὰ τὴν καλὴν κυκλοφορία αἵματος.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *