Τό ἔργον του «ὅσοι ζωντανοί» πολὺ ἐντυπωσιάζει, ἀλλὰ καὶ προβληματίζει. Τὰ ὅσα ἀκολουθοῦν, ἀπὸ αὐτὸ ἠντλήθησαν. Ἄν διαπιστώνωνται ὁμοιότητες μὲ τὴν σημερινὴν πολιτικὴν πραγματικότητα, θὰ τὸ κρίνῃ ὁ ἀναγνώστης.
Ἄνθρωπος, ὁ Ἴων Δραγούμης, μὲ βαθὺ πατριωτικὸν φρόνημα, μὲ ζῆλον καὶ ἀμείωτον ἐνδιαφέρον διὰ τὴν λύσιν τῶν σοβαρῶν προβλημάτων, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν τὸ Ἔθνος του. Ἡ Πατρίς τοῦ ἀναθέτει δυσκόλους ἀποστολάς, εἰς τὰς ὁποίας ἀνταποκρίνεται ἐπαξίως. Πολλάκις ἐκφράζεται ἀπογοητευτικῶς, διατί, παράγοντες εἰς τὸ μικρὸν Ἑλλαδικὸν κράτος ἀδιαφοροῦν σκανδαλωδῶς εἰς τὰς ἐκκλήσεις του διὰ ἐγρήγορσιν, τόλμην καὶ ἀποφασιστηκότητα. Ἡ Μακεδονία, ἡ Ἤπειρος, ἡ Θράκη, ἡ Μικρὰ Ἀσία-ἐδάφη ἑλληνικά, χάνονται. Ὁ Ἑλληνισμὸς ἐκεῖ δὲν ἠμπορεῖ νὰ περιμένῃ. Οἱ ἐχθροὶ ἐργάζονται κρυφίως καὶ φανερῶς διὰ τὸν ἀφανισμόν του. Προβλέπει καταστροφήν-θύελλας καὶ πράττει ὅ,τι δύναται, νὰ περισσωθοῦν καταστάσεις.
Καυτηριάζει, στηλιτεύει ἀνεπίτρεπτον ἀδιαφορίαν καὶ τοῦτο μὲ σκοπὸν τὴν ἐπαγρύπνισιν, τὴν ἔγερσιν τοῦ ὅπου γῆς Ἑλληνισμοῦ, διὰ τὴν ἀνάληψιν ἀγώνων ὑπὲρ τῶν δίκαίων του.
Πρέπει νὰ ἀκουσθῇ ἡ φωνή του, φωνὴ ἀγωνίας-σάλπισμα, διότι πάντοτε -καὶ σήμερον- ἡ Πατρίς μας ἀπειλεῖται ἀπὸ ἐχθροὺς καὶ φίλους. Εἰς τὸ ΝΑΤΟ αἰσθάνεται ἀσφάλειαν;
Ξεσπᾷ κατὰ πολιτικῶν (τῆς ἐποχῆς του), διατὶ ὁ Ἑλληνισμός, ἐκτὸς τῶν συνόρων τοῦ Ἑλληνικοῦ βασιλείου ἀντιμετωπίζεται μὲ κλασσικὴν ἀδιαφορίαν. Οὕτω ἐξηγοῦνται οἱ σκληροί του χαρακτηρισμοί. Τοὺς ὀνομάζει ἀδιορθώτους. Ποσάκις ἄραγε τοὺς συνιστᾷ δράσιν· ὄχι φοβίας ἤ ἀναβολὴν ἀποφάσεων, διότι τοιαύτη τακτικὴ τοὺς βολεύει νὰ ζοῦν εἰς τὴν ἡσυχία των. Ποσάκις ἐπίσης διαπιστώνει λανθασμένην πολιτικήν των-ἐγκληματικήν! Δι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς τολμᾷ νὰ τοὺς ἀποκαλῇ «κομπογιαννίτες». Κινοῦνται καὶ ἐνεργοῦν χωρὶς πατριωτικὸν ἐνθουσιασμόν· γνώμων των καὶ μόνον τὸ ἀτομικὸν πολιτικὸν συμφέρον. Ὑπάρχουν, λέγει, πολιτικοί «μπαλωματῆδες», οἱ ὁποῖοι «μπαλώνουν» μερικά «ψεγάδια» εἰς τὴν διοίκησιν, διὰ νὰ μὴ παραπονῆται ὁ «κοσμάκης», ὁ ψηφοφόρος ἤ ἡ ρητορικώτατη ἀντιπολίτευσις μὲ τὰς ἐντελῶς «πατσιαβοῦρες» ἐφημερίδες.
Ἐπισημαίνει, ὁ Ἴων Δραγούμης, διαφορὰς μεταξὺ μερικῶν πολιτικῶν προσώπων καὶ τοῦ βασιλέως, κάποτε. Συλλογίζονται κάπως καὶ τὰ συμφέροντα τοῦ Κράτους. Πῶς νὰ γίνῃ διαφορετικῶς, ἀφοῦ τὸ κράτος εἶναι «τσιφλίκι» των!
Τὸ ἰδανικὸν τῶν μικροπολιτικῶν τῆς Ἑλλάδος εἶναι ἡ πολιτικὴ καλοπέρασις καὶ ἡ ἡσυχία των. Ὁ «κομπογιαννίτης» πολιτικὸς τοῦ Ἑλλαδικοῦ κράτους, ἀναγκάζεται νὰ παρουσιάζεται συχνὰ ὅτι κάμνει καὶ ἐθνικὴν πολιτικήν, διότι διαφορετικῶς θὰ ἔχανε ὀλίγην δημοτικότητα ἀπὸ τοὺς ἀντιθέτους του, οἱ ὁποῖοι θὰ τὸν ἐπαρουσίαζον προδότην (καθ᾿ ὅτι δημοκόποι καὶ αὐτοί).
Ἡ καθημερινὴ μικροπολιτική δὲν ἀφήνει νὰ καταστρωθῇ σχέδιον ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, δι᾿ αὐτὸ κανεὶς δὲν διεκδικεῖ τίποτε διὰ τὸ κράτος. Διεκδικεῖ σήμερον, ἔστω καὶ μὲ τὰ λόγια; Εἰς δυσκόλους στιγμάς, ὅπου ὁ λαὸς φωνάζει διὰ τὰ δίκαιά του καὶ ἀνδρειώνεται, ὁ πολιτικὸς κόσμος φέρει εἰς τὰ χείλη (τοῦ λαοῦ), τί λέγουν οἱ μεγάλοι, καὶ μὲ ὕφος θλιμμένον φοβερίζει (τὸν λαόν)· «Διὰ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, μὴ τύχῃ καὶ κινηθῆτε, οὔτε νὰ ξεστομίζετε κἄν λέξιν διὰ τόσον σοβαρὰ ζητήματα. Μὲ τὴν ἀπροσεξίαν καὶ τὴν βιασύνην σας, ἠμπορεῖτε νὰ κάμνετε νὰ τὰ χάσωμεν ὅλα, καὶ αὐτὰ ποὺ ἔχομεν». Τοιαῦται φωναὶ ἀκούγονται σήμερον;
Ἐνοχλοῦν τοὺς πολιτικοὺς τὰ κινήματα (Μακεδονία-Κρήτη). Αἱ ἐφημερίδες, τὰ γεροντοκόριτσα, «ἀεροκοπανίζουν», τσιρίζουν, ὑβρίζουν, μὴ ἔχουσαι τίποτε τὸ ἱερόν. Διδάσκουν καὶ αὐταὶ μὲ τὸν τρόπον των τὸν λαόν.
Οἱ πολιτικοί – πεζοὶ πολιτικολόγοι τοῦ μικροῦ βασιλείου, τοποθετοῦν κέντρον βάρους καὶ πρωτεύουσαν τὰς Ἀθήνας, ὄχι τὴν Κωνσταντινούπολιν, τὸ κέντρον τοῦ Ἀνατολικοῦ κράτους. Οἱ πολιτικοὶ αὐτοὶ καὶ αἱ ἐφημερίδες των εἶναι διὰ τοῦτο σκώληκες καὶ διότι, ὅποιος ἐνδιαφέρεται διὰ μεγάλα τοῦ Ἔθνους ζητήματα, τὸν παίρνουν διὰ τρελλόν.
Στενὰ τὰ ἰδανικὰ τῶν μικροπολιτικῶν τοῦ Ἑλλαδικοῦ Κράτους. Σκοπός των πολὺ μικρὸς καὶ εὐτελής.Τὸ σκλαβωμένον εἰς τὸν Τοῦρκον τμῆμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ, μόνον ἕν δυνατὸν αἴσθημα ἔχει· «Πῶς θὰ ξεφορτωθῇ τὸν Τοῦρκον». Οἱ πολιτικοὶ θέλουν τελειοποίησιν τοῦ κράτους πρῶτον καὶ μετὰ σκέψεις διὰ ἀγῶνας. Ὁ Ἴων Δραγούμης ἀπαιτεῖ πολιτικὸν νὰ ὑψώνῃ τὸ αἴσθημα ὑπερηφανείας τοῦ Ἑλληνος καὶ νὰ γιγαντώνῃ τὴν θέλησίν του διὰ ἄμεσον δρᾶσιν-πόλεμον, ὥστε νὰ ἐλευθερωθοῦν οἱ ὑπόδουλοι. Μὲ τὴν νίκην ὁ ἄνθρωπος θὰ μείνῃ πλέον δυνατός, λέγει, περισσότερον ἀνδρεῖος, τολμηρός, φωτισμένος καὶ ἐλεύθερος. Ἡ ἀδράνεια κοιμίζει, σκοτώνει.
Ὁ Πατριάρχης· ἀκολουθεῖ τὴν ἰδίαν μὲ τοὺς πολιτικοὺς τῶν Ἀθηνῶν πολιτικήν. Δὲν ἠμπορεῖ νὰ ταυτίσῃ τὸν ἑαυτόν του μὲ τὸν Ἑλληνισμὸν παρὰ τόσον μόνον, ὅσον χρειάζεται διὰ νὰ διατηρηθῇ Πατριάρχης. Ὑποχωροῦν ἀτάκτως (Πατριάρχης καὶ Κυβέρνησις τῶν Ἀθηνῶν), ἀρκεῖ νὰ τὰ ἔχουν καλὰ μὲ τοὺς Τούρκους. Τί συμβαίνει σήμερον;
Βλέπει ὁ Πατριάρχης (τῆς ἐποχῆς τοῦ Δραγούμη) διὰ ἐχθρούς του ὄχι τοὺς Τούρκους, ἀλλὰ ὅσους προσπαθοῦν νὰ τὸν ρίξουν. Μαλώνουν οἱ συνοδικοὶ διὰ ἀξιώματα, ἀκριβῶς ὅπως οἱ πολιτικοί, ἐνῷ τὸ Ἔθνος θέλει στηρίγματα. «Τρώγονται», «σκυλοβρίζονται», ὑποκρίνονται, ραδιουργοῦν, καὶ αἱ ἐφημερίδες τάσσονται μὲ τὴν μίαν ἤ τὴν ἄλλην πλευράν, εἰς τὴν διαμάχην μεταξὺ κληρικῶν. Γράφουν καὶ πάλιν γράφουν (αἱ ἐφημερίδες), ἐὰν εἶναι σύμφωναι αἱ ἐνέργειαι τῶν κληρικῶν μὲ τοὺς κανόνας ἤ τὸ Σύνταγμα (εἰς τὴν σύγκρουσιν μὲ τὸν Πατριάρχην). Τὰ δίκαια τοῦ Ἔθνους παραγνωρίζονται καὶ αἱ ἐφημερίδες κρατοῦν τὸ «ἴσον» εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν παραφωνίαν.
Παύλου Ἀριστοτέλης
Φιλόλογος
Αφήστε μια απάντηση